tien jaar lang al komen duitse studenten naar nationaal monument kamp vught om er een jaar stage te lopen in een herinneringscentrum dat alles te maken heeft met de holocaust. vanavond was er een reünie ter gelegenheid van dit tweede lustrum, waarop negen van de tien stagiaires aanwezig waren: vanessa, simon, lukas, malte, benedikt, wiebke, viola, helene en sophia. tot de aanvang van de reünie kende ik slechts de helft van hen, want ik ben er nog maar ruim vijf jaar vrijwilliger en rondleider. inmiddels weet ik echter dat álle stagiaires van aktion sühnezeichen friedensdienste (asf) bevlogen en zeer betrokken jonge mensen zijn die enkele maanden na hun komst in vrijwel perfect nederlands rondleidingen geven aan groepen scholieren - iets waar ik elk jaar weer van opkijk.
asf werd na de tweede wereldoorlog in duitsland opgericht als teken van verzoening, zoals de naam al zegt.