ommegang

Gepubliceerd op woensdag 9 oktober 2024 door jan van de ven

een prachtig archaïsch woord: ommegang. maar het past goed bij deze gang (of gaanderij; ook al zo'n mooi woord dat de krant niet meer haalt) in het evoluon in eindhoven. tijdens de groepsrondleiding in de tentoonstelling 'next nature' ben ik er even tussenuit geknepen om hier op een van de mooiste plekken van dit bijzondere gebouw verzeild te raken, in de parallelle wereld tegenover de visuele herrie aan de andere kant. alleen licht en donker, verder niets. het is als in dat versje van cees buddingh': "maar het mooist is een kooitje met niets erin..."

fuji x-pro3, 1/160 sec, f/4.0 (meike 12 mm), iso 640.

karig landschap

Gepubliceerd op maandag 16 september 2024maandag 16 september 2024 door jan van de ven

graafmachines zullen nog tot in november het beeld bepalen in het zuidelijke deel van het bossche broek. het brabants landschap, waterschap de dommel en de gemeente sint-michielsgestel willen het landschap terugbrengen naar de staat van voor de ontwatering ten gunste van de landbouw. terug naar de staat waarin het landschap tot de jaren vijftig verkeerde.
nu nog liggen er rijplaten voor de zware machines die het maaiveld hebben afgegraven, maar die worden al langzamerhand weer opgeruimd. op de foto piepen ze links en rechts nog door de struiken heen.
er zijn sloten en begroeiing verdwenen. het landschap oogt kaal, karig. en dat doet het wel goed op een zwart-witfoto. maar zo blijft het natuurlijk niet, want nieuwe vegetatie zal op de schrale gronden terugkeren.
wie goed kijkt ziet spikkeltjes in de lucht. nee, dat zijn geen vuiltjes op de sensor van mijn camera. het zijn heel hoog vliegende vogels.

oud hout

Gepubliceerd op maandag 16 september 2024 door jan van de ven

bodemarchief

Gepubliceerd op zondag 15 september 2024 door jan van de ven

het was een rooms-katholieke kerk (de oorspronkelijke sint-jacobskerk), een protestantse kerk (met dank aan frederik hendrik), een militair kwartier, een museum en uiteindelijk - zoals nu - de archeologische hotspot van den bosch en omgeving: het groot tuighuis.
het was monumentendag, dus afgelopen zaterdag was er weer een mogelijkheid om mee te lopen met een rondleiding - en dat was zeer de moeite waard. voor over een jaar: schrijf het in je agenda; ik beveel het van harte aan.
de zolders met stellingen vol dozen met potscherven en zo, ze lijken een beetje saai, maar als je goed kijkt, door de wimpers van je ogen, zie je het allemaal met wat meer contrast. dan zie je hoe mooi dat saaie gedoe kan zijn tegen een over de stad uitkijkend zolderraam op de achtergrond.

nieuw arcadië

Gepubliceerd op woensdag 11 september 2024 door jan van de ven

*begin van een nevelige avondschemering bij esch, 6 september 2024*

snor

Gepubliceerd op dinsdag 10 september 2024dinsdag 10 september 2024 door jan van de ven

ze zitten gedrieën verveeld op de trappen voor het restaurant in het hart van het dorp, de drie pubers.
"dag meneer", groet een van hen vriendelijk.
"dag heren", zeg ik terug. en - plagerig: "jullie zullen toch niet moe worden hè?"
ik loop door, maar al snel komen ze achter me aan. "meneer, mogen wij u iets vragen?"
"je me alles vragen, maar ik weet niet of ik op alles antwoord geef"
"meneer, wij moeten opdrachten uitvoeren en één daarvan is dat we een foto moeten maken van een meneer met een snor."
"zo, en jullie denken dat ik daar wel in trap? ik geloof er niks van"
"ja heus, meneer, het staat op ons opdrachtenblad."
"nou, dat wil ik dan wel eens zien."
De grootste van het drietal maakt een sprintje naar de overkant van het plein, waar bij de ingang van de drogisterij een ander groepje jongeren staat. en verdomd, hij komt terug met een stelletje aan elkaar geniete a4'tjes.
"kijk hier: maak een foto van een meneer met een moustache"
het staat er echt. en ze kieken de man met de snor.
vanuit het niets komen een stuk of wat jonge meiden die dezelfde opdracht moeten uitvoeren en die ook de man met de snor hebben ontdekt. maar deze jonge dames stel ik teleur. "de jongens zijn jullie voor geweest. en de beloning ga ik ze niet afnemen. zoek verder."
ze zien er de redelijkheid van in.
jeugdleden van een schaatsclub uit haarlem op kamp in brabant om een man met een snor te fotograferen... die jongens wilde ik zelf ook wel een voor de lens hebben.

van namen & nummers

Gepubliceerd op zondag 1 september 2024maandag 2 september 2024 door jan van de ven

het veertiende vers

het moest een sonnet worden, en dat werd 't
maar ik had slechts losse woorden
dertien woorden voor even zo veel regels
en een lege regel op 't eind: het veertiende vers

de dertien woorden moeten leiden
tot zinnen van zingeving
maar waardig, hoop, kus en lot?
na nummer, rimpel, regen, droegen?

de dertien woorden zijn geen namen
maar op de laatste, lege regel
kan een naam staan van wie we niet vergeten willen

vertrek, loop, liepen, droegen, waar...
woorden van wanhoop - maar noem die naam!
(in het veertiende vers)

de namen van brabantse holocaustslachtoffers zijn weer genoemd. en zo lang die namen genoemd worden, leven de dragers ervan onder ons - zo gaat de mare. vandaag was er een mooie - en confronterende - herdenking op de citadel van den bosch. en bordjes met de namen van joden, sinti en roma die uit den bosch en brabant zijn gedeporteerd naar de nazi-vernietigingskampen in oost-europa hebben tijdelijk een plek gekregen op het plein in de bossche citadel. ik heb er ook een bordje neergelegd met een naam van iemand die ik alleen uit verhalen ken. maar in elk geval is die naam weer genoemd.
ik heb er vanmiddag weer eens delen van het overweldigende requiem voor auschwitz terug gehoord van sinti-componist roger moreno. het projectkoor brabant was ervoor komen opdraven. en roger moreno speelde op de omwalling van de citadel trieste deuntjes op accordeon.

tussen de thee- en koffiedrinkers op het 'terras' van de citadel staat een simpel kunstwerk van cortenstaal. aan de voet daarvan lag een rugzakje met woorden op magneetstrips (losse woorden als van de ouderwetse leesplankjes). die nodigden uit tot het samenstellen van je eigen tekst. nogal tijdrovend om relevante woorden bij elkaar te zoeken, maar ik ben en eind gekomen met een dertienregelig sonnet dat de veertiende regel vrij laat voor een naam.